Open Joodse Huizen
Archief
De laatste reis
5 MEI 2022
10:00 — 11:00
Buurthuis BOOST
Let op! Dit event is al verstreken.
Micha Bruinvels volgde het spoor van zijn grootouders van de Oosterparkbuurt tot aan Sobibor.

Micha Bruinvels volgde het spoor van de laatste reis die zijn oma Froukje Bruinvels-Van Gelder maakte met haar oudste zoon Benjamin, die hen van de Oosterparkbuurt, via Westerbork, naar Sobibor voerde.

Op 20 april 1943 werd Mozes Bruinvels op transport gezet naar Sobibor. Zijn vrouw, Froukje van Gelder, en de twee zoontjes, Benjamin van anderhalf en Jacob van krap vier maanden, blijven achter in de woning aan de Eerste Oosterparkstraat in Amsterdam. Zes weken later, op 29 mei, wordt ook Froukje afgevoerd naar Kamp Westerbork in Drenthe. Benjamin neemt ze mee. Haar tweede zoon Jacob, waarvan ze nog maar kort geleden bevallen is, laat ze achter. Baby Jacob verdwijnt naar een onderduikadres in Arnhem en krijgt de schuilnaam Hansje de Wit. Froukje en Benjamin blijven drie dagen in Westerbork. Dan worden ze met 3.004 andere Nederlandse joden in een lange trein overvolle goederenwagons geduwd. Niemand van hen weet waar ze naartoe gaan. De toestand in de wagons is mensonterend en voor menigeen fataal. De reis duurt vier dagen totdat de trein stopt in Sobibor. Onmiddellijk worden vrouwen en kinderen gescheiden van de mannen. Iedereen moet zich uitkleden en in groepen worden zij afgevoerd naar de gaskamers. De lijken worden verbrand. Zeven dagen heeft het geduurd, van Amsterdam Oost tot een gaskamer ver weg in Polen. In Sobibor vinden over een periode van anderhalf jaar zeker 170.000 joden de dood. Van hen komen er 34.314 uit Nederland. Mozes Bruinvels, zo blijkt uit de feilloze Nazi-archieven, is niet direct vergast in Sobibor, maar te werk gesteld in het SS-werkkamp Dorohuzca, een kamp dat gericht is op vernietiging door arbeid. In november 1943 is hij geëxecuteerd tijdens Aktion Erntefest, ofwel Operatie Oogstfeest, de macabere codenaam voor de dag waarop 43.000 joden zijn doodgeschoten, de grootste eendaagse massamoord van de Holocaust.

Er zijn geen ooggetuigen meer die hebben gezien hoe de grootouders van Micha Bruinvels zijn afgevoerd. Geen huisvriend, geen buurvrouw die hem iets kon vertellen. Er is niemand meer met wie ze de wagon gedeeld hebben. Ze hebben vrijwel niets achtergelaten. Er is geen dagboek, er zijn geen foto’s. Behalve de trouwfoto. Mozes Bruinvels en Froukje van Gelder, gehuwd op 18 oktober 1939. Er zit een blindstempel op. De foto is geschoten bij De Boer, gevestigd aan de Pretoriusstraat 50.

Micha Bruinvels vertelt, aan de hand van de trouwfoto van zijn grootouders, in de gymzaal van Buurthuis BOOST.

Foto: De Boer
De laatste reis
5 MEI 2022
10:00 — 11:00
Buurthuis BOOST
Danie Theronstraat 2
Amsterdam
Onderdeel van Open Joodse Huizen & Huizen van Verzet
Website by HOAX Amsterdam