Paula Bermann, een in Nederland wonende Duitse vrouw van Joodse komaf, hield van 1940 tot 1944 een dagboek bij. Kleindochter Linda Bouws vertelt en leest voor uit het recent verschenen, indringende oorlogsdagboek ‘Deze ontspoorde wereld’. De vier oorspronkelijke dagboek-schriften stonden vroeger bij haar moeder Sonja. Geheimzinnig geschreven in oud-Duits Kurrentschrift.
Dit verhaal wordt verteld op zaterdag 4 mei om 14.00 en 16.00 uur.
Paula Bermann woonde samen met haar man Coen van Es en drie kinderen, Hans, Inge en Sonja, aan de Valeriusstraat 135-huis.
Tijdens de oorlogsjaren schreef ze over het leven in bezet Nederland in het Kurrentschrift, een Duitse schrijfmethode die nog maar weinigen kunnen lezen. Ze was politiek zeer goed geïnformeerd en beschreef het dagelijks leven in Amsterdam en vanaf 1942 in onderduik in Jutphaas gedetailleerd. In het dagboek schrijft ze over haar angsten en verlangens, en haar weerzin tegen een opgelegde dubbele identiteit: zowel Duits als Joods. Als Duitse werd ze gewantrouwd, als Joodse opgejaagd.
Het dagboek eindigt abrupt: voorjaar 1944 werden Paula, Coen en Inge verraden, opgepakt en via Westerbork naar Bergen-Belsen gedeporteerd. Sonja, die met haar ouders in Jutphaas was ondergedoken, zat op dat moment op een andere plek.
In Bergen-Belsen stierf Coen op 21 januari 1945 aan tyfus. Zes dagen later pleegde Paula in het kamp zelfmoord. Hun drie kinderen overleefden de oorlog.
Paula’s dagboek is nu ontcijferd en eind 2018 alsnog uitgeven als ‘Deze ontspoorde wereld’ (Uitgeverij Balans). Het is een beklemmend verslag over de wereld in oorlog, het dagelijkse leven in Amsterdam, haar Nederlandse gezin, haar familie in Duitsland, en vanaf 1942 hun onderduik in Jutphaas.
Met uitzicht op het voormalige woonhuis van het gezin aan de Valeriusstraat vertelt kleindochter Linda Bouws het verhaal van Paula Bermann en de totstandkoming van het boek.