4 mei
Het 4en5 mei Comité Amsterdam Zuidoost heeft gezien de omstandigheden besloten om dit jaar de traditionele 4 en 5 mei herdenking en viering niet publiekelijk te laten plaatsvinden. Gegeven de nog geldende Corona maatregelen lijkt ons dit niet verantwoord.
Wij zullen voor 4 mei, evenals vorig jaar, een ‘online herdenking’ faciliteren door middel van gefilmde momenten zoals het halfstok hangen van de vlag en het blazen van de last post bij het monument in Holendrecht.
Het Comité zal bloemen leggen bij het monument in de loop van de dag van 4 mei. Via de Scouting Holendrecht zullen door buurtbewoners beschilderde steentjes bij het monument gelegd worden, in navolging van een oeroude joodse traditie. Deze steentjes kunnen door kinderen worden gekleurd. Bij Scouting Holendrecht (Meerkerkdreef bij Brinkie) kunt u vanaf 24 april een herdenkingsteentje op halen om te versieren of een boodschap op te schrijven! Om toch op een manier aanwezig te zijn bij weer een sobere Dodenherdenking. De steentjes zijn 24/7 op te halen en in te leveren bij Scouting, graag uiterlijk 3 mei weer inleveren.
Zie hieronder foto’s van voorgaande jaren.
Wanneer u als organisatie of individu ook bloemen wilt leggen bent u daar vrij in met in acht name van de geldende Coronaregels. Wij verzoeken u dit dan tussen 15.00 uur en 18.00 uur te doen.
Ook zal er in het kader van 4 mei een gesprek zijn met de Surinaams-Indische Nederlandse Lewiesje Cruden geboren in 1936, dochter van de Surinaamse Sergeant Eduard Heerenveen. Haar vader heeft in Nederlands Indië voor Nederland gevochten tegen de Japanners in WO II. Hij werd door de Japanners gevangen genomen en heeft in het kamp gezeten bij de Birma spoorweg tot aan het einde van de oorlog. Met haar zoon Gordon Cruden voert zij het gesprek over de tweede wereldoorlog en wat dit betekent in het heden.
Verder zal stadsdeelvoorzitter Tanja Jadnanansing een digitaal opgenomen gesprek voeren met een jongere uit Zuidoost.
Het Monument Holendrecht is een kunstwerk in Amsterdam Zuidoost.
Het beeld is een creatie van Maria Glandorf uit 1984. De volledige omschrijving luidt Monument Holendrecht ter herdenking van het verzet en de bevrijding. Het geeft in twee bronzen mensachtige figuren op een betonnen sokkel de eeuwige strijd weer tussen mens en macht. Ze staan los van elkaar maar zijn toch met elkaar verbonden. Daar waar de ene figuur in beweging lijkt te zijn, staat de ander massief stil.
In 1976 was de wijk Holendrecht nog in ontwikkeling. Iedereen was nieuw en allen brachten eigen ervaringen mee die waren opgedaan in de jaren 1940-1945. Els Borsboom, lid van de ledenraad van buurtbewoners, stelde in 1976 voor om in Holendrecht op 4 mei een herdenking te houden. Haar voorstel vond navolging. De belangstelling voor de herdenking groeide en er ontstond een behoefte aan een monument.
Vanaf 1981 werd er gesproken over een herdenkingsbeeld in Amsterdam-Zuidoost, waarop de gemeente Amsterdam 50.000 gulden vrijmaakte. Het resterende bedrag van 5.000 gulden werd door de bevolking bijeengebracht.
Het beeld werd 21 april 1983 onthuld door Minny Luimstra-Albeda, wethouder van kunstzaken in aanwezigheid van een overlevende van concentratiekamp Auschwitz, een februaristaker en een dochter van een Auschwitz overlevende. Bij de onthulling was ook een aantal Chileense kinderen aanwezig, zij waren er ter nagedachtenis van de staatsgreep in Chili in 1973.
Het beeld staat direct tegenover het winkelcentrum aan het Abcouderpad.
De herdenking begint traditioneel met een stille tocht vanaf station Holendrecht. De afgelopen jaren zijn toespraken gehouden door gemeenteraadslid Simion Blom, inwoner van Zuidoost. Door leden van de bestuurscommissie Zuidoost voorzitters mevrouw Muriel Dalgliesh en de heer Andro Bottse. De heer Gregory van Geene, rechercheur, vice-voorzitter Caribisch Netwerk Politie NL, Lucia Martis, directeur van Stichting Profor, geestelijk verzorger mevrouw Silvia van Rijn, stadsdeelvoorzitter Tanja Jadnanansing en voorzitters van de kindercommissie Whitney Pengel en Nikki Biere. De laatste twee voerden het woord in een tweegesprek met Tanja Jadnanansing.
Kinderen van basisschool Samenspel hebben een gedicht voorgedragen over Boy Ecury, Arubaanse verzetsheld in WO-2.
De muzikale intermezzo’s worden verzorgd door Young Released en de taptoe wordt geblazen door fanfarekorps Tavenue die ook de muziek tijdens de kranslegging verzorgt. De kransen en bloemen worden door de organisaties in Zuidoost gelegd na aangeven door de scouts. De nazit in de avond is in wooncentrum De Drecht.
Thema’s die onder andere aan bod gekomen zijn: het doorgeven van de Vrijheid aan volgende generaties, het blijven strijden voor vrijheid, tegen discriminatie en racisme, het nemen van ook eigen verantwoordelijkheid daarin.
Veel sprekers doen dat ook vanuit hun eigen culturele en etnische achtergrond. En leggen daarbij regelmatig verbindingen tussen de normen en waarden die in ernstig gevaar zijn geweest tijdens de tweede wereldoorlog, de strijd die hun voorouders hebben gevoerd, en hun eigen strijd voor een betere maatschappij nu.
Vanaf het monument in Holendrecht kunt u nog een wandeling maken naar een ander belangrijk beeld in Amsterdam Zuidoost, dat van Anton de Kom op het gelijknamige plein in de Amsterdams Poort. Anton de Kom was een belangrijke strijder voor de onafhankelijkheid van Suriname, en een verzetsman in Nederland tijdens de tweede wereldoorlog. Hij is opgepakt door de Duitsers vanwege zijn verzetsdaden. En is omgekomen door tuberculose in het kamp Sandbostel, in april 1945.
Het beeld van De Kom is een belangrijk monument voor afschaffing van de slavernij, en inmiddels ook een plek voor de 4 mei. Ook is er een muurschildering aangebracht, direct rechts aan het begin van de Amsterdamse Poort, vanaf het Anton de Komplein. Zie https://amsterdam.kunstwacht.nl/kunstwerken/bekijk/9517-anton-de-kom
Om er te komen volgt U vanaf het Holendrechtplein het Abcouderpad in noordelijke richting, over het dak van de Gaasperdammertunnel.
Wat verder wandelen is het naar het zuidoosten vanaf Holendrechtplein naar Gein3dorp, ten zuiden van de Gaasperplas.
In deze wijk zijn veel straten genoemd naar verzetshelden. Recent zijn plaquettes aangebracht met informatie over deze mensen. Zie https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/4324/amsterdam-verzetsmonument-gein3dorp
De plaquettes bevinden zich aan de gevel van basisschool Het Gein in de Cornelis Aarnoutsstraat in Amsterdam.
Het herdenkingsmonument in Driemond kan beter bereikt worden met de fiets. Het staat op de begraafplaats aan de Provincialeweg N236 nr.2: https://amsterdam.kunstwacht.nl/kunstwerken/bekijk/12058-ongebroken-verzet-hubert-van-lith Er staat ook nog een herdenkingssteen voor een tweetal in Indonesië omgekomen militairen: https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/3951/driemond-herinneringsmonument. Elk jaar wordt hier een herdenking georganiseerd door het 4en5 mei Comité Amsterdam Zuidoost, in samenwerking met de Dorpsraad Driemond en een tweetal basisscholen van Driemond.
5 mei
De ‘Dag van de Vrijheid’ is een andere kernactiviteit van het Comité. Het bestuur organiseert de viering van de Bevrijdingsdag in Zuidoost, waaronder de Maduro-lezing en een theater- of muzikaal optreden of debat. Ook wordt de vrijheidsmaaltijd georganiseerd in samenwerking met andere organisaties in Zuidoost en het Stedelijk 4en5 mei Comité. George Maduro was een belangrijke verzetsheld in WO2, afkomstig uit de Antillen, omgekomen in Dachau.
Dit jaar wordt en afgelopen jaar is de 5 mei viering digitaal gehouden. Dit jaar wordt het een gesprek tussen een oma en haar kleinkinderen over de zin van vrijheid en het vieren hiervan na 76 jaar. Deze viering heeft een feestelijk einde. Het is een bij jong en oud bekende Zuidoost oma, dus ga vooral kijken op onze website!
Op onze website is op 4 mei vanaf 19.30 uur de herdenking te zien en op 5 mei het vieren van de bevrijding vanaf 9.00 uur.
Stichting 4en5 mei Comité Amsterdam Zuidoost
Website www.4en5meiamsterdamzuidoost.nl
Facebook: Vierenvijf mei Comité Amsterdam Zuidoost