Voorop in de stoet loopt Marije Seel (20) straks op 4 mei met haar snare trom van de Stopera naar de Dam. Ze is een van de vijf slagwerkers van het Wierings Trompetter Korps uit Amsterdam die meedoen met de Stille Tocht en de Nationale Herdenking.
“Het is heel indrukwekkend, zeker als het doodstil is op straat en we met twee trommels door de straten lopen. Met vijf slagwerkers lopen we voor de stoet uit naar de Dam. Daar spelen we de Dodenmars, dan maken we nog meer geluid. Het is voor mij de eerste keer dat ik hieraan meedoe.”
Marije speelt al trommel sinds haar zevende, en heeft het herdenken van huis uit meegekregen. Haar moeder, haar broer en zus en haar vader: de hele familie is lid van de vereniging en actief bij herdenkingen. Op haar veertiende speelde ze voor het eerst bij een herdenking in Oostzaan, vertelt ze. “Je respect tonen voor wat er allemaal is gebeurd, daar heb ik ontzag voor.”
In de aanloop naar 4 mei oefent ze met het korps niet alleen de muziek. “We kijken ook of iedereen goed loopt, dat zijn belangrijke dingen.” Natuurlijk is ze ook wel wat zenuwachtig, zegt ze. “Het is een lange optocht en je moet gefocust blijven. De Dodenmars is bijna eentonig, je wilt wel dat het goed wordt geslagen. We beginnen bij de Stopera en gaan via het Namenmonument in de Wibautstraat naar de Dam.” De herdenking op de Dam wordt uitgezonden op tv. “Het is spannend, maar ik heb er goed vertrouwen in.”
Haar moeder, Petra Seel (57) loopt als begeleider van het korps mee naar de Dam. “We werden gebeld door de muziekbond om mee te lopen, dat is een natuurlijk mega-eer.” Zij is al vanaf haar dertiende lid van het Wierings Trompetter Korps. Haar vaders was er tamboermaître en ook haar kinderen zijn van jongs af lid. Petra speelt bariton. “Sinds drie jaar speel ik ook trompet omdat ik tijdens de corona-periode de taptoe heb geblazen. Omdat herdenkingen toen niet mogelijk waren zei de muziekbond: iedereen die de taptoe kan uitvoeren, ga voor je deur staan en blaas de taptoe.”
En zo geschiedde. Voor haar huis in Amsterdam Oost staat een boom met een herinneringsplaat ter nagedachtenis aan alle joodse buurtbewoners die zijn meegevoerd in de oorlog, vertelt ze. “Bij die boom heb ik drie jaar de taptoe geblazen.”
Het is het signaal dat de twee minuten stilte inluidt. Sinds vermoedelijk begin zeventiende eeuw ontstond in kazernes bij militairen het gebruik om zo het sluiten van de biertap aan te kondigen. “De tap gaat toe, betekent het”, vertelt Petra. “En je moet het niet verwarren met de Last Post. De taptoe wordt geblazen bij monumenten waar Nederlanders zijn gevallen, en de Last Post vooral bij internationale monumenten.”
Het is voor het Wierings Trompetter Korps de eerste keer dat het deelneemt aan de Nationale Herdenking. Maar in Amsterdam wordt op 4 mei niet alleen op de Dam de taptoe geblazen. Er zijn ruim vijftig herdenkingen in de hoofdstad. “Het is speciaal. Mijn ene dochter en zoon lopen met leden van de drumband mee in Oostzaan, en onze jongste dochter loopt met andere leden mee naar de Dam.”
Wat het voor haar betekent om straks aanwezig te zijn op de Dam? “Het raakt je. Al die mensen, de stilte en de muziek. Het even stil zijn: dat hoort, we weten van huis uit niet beter. Dan denken we in feite aan iedereen die er niet meer is, het gaat om allen die zijn gevallen in oorlogen. Een gedenkwaardig moment.”
Petra geeft dit ook door aan de jongste generatie. Ze werkt al jaren als peuterjuf op een basisschool in Oost. “Op 4 mei leggen we ’s morgens met de kinderen uit groep 6, 7 en 8 een krans op begraafplaats De Nieuwe Ooster bij het monument dat de school heeft geadopteerd. Ik ben dat altijd mee blijven doen. Dat moet gewoon.”
Herdenking in de Pythagorasstraat in Amsterdam. Petra Seel blaast de taptoe, bewoners van haar straat luisteren. Beeld Patrick Post