Monument “Verzetsgroep” – Apollolaan
Het monument in de Apollolaan is genaamd “Verzetsgroep” en bestaat uit drie bronzen mansfiguren op een lage sokkel. De beelden staan voor (v.l.n.r.) verbetenheid, vastberadenheid en berusting. Maker van het monument is Jan Havermans en de onthulling was in 1952.
Jaarlijks wordt op deze plek op 4 mei een dodenherdenking gehouden, die zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld tot een van de drukst bezochte in Amsterdam. De bijeenkomst heeft daarmee een beduidend ruimere uitstraling gekregen dan de wijk Amsterdam-Zuid alleen.
Ieder jaar houdt een gastspreker een korte toespraak, schoolkinderen dragen zelfgemaakte gedichten voor en wordt het Taptoe Signaal geblazen. Nederlandse vlaggen hangen halfstok en het Wilhelmus wordt gezongen. Het programma gaat vooraf aan de algemene twee minuten stilte van acht uur. Daarna kunnen bezoekers bloemen leggen.
De achtergrond van het monument is, dat op deze plek op 24 oktober 1944 een groep van negenentwintig mannen is gefusilleerd. Het was een represaille van de bezetter voor een actie van het Verzet dichtbij in de J.M. Coenenstraat. De slachtoffers hadden hier niets mee te maken maar waren als gevangenen willekeurig uit het Huis van Bewaring aan de Weteringschans gehaald. Sinds 2020 staan hun namen met hun leeftijden hier op een plaquette vermeld. Bij dezelfde actie werden ook twee hoekhuizen aan de Beethovenstraat opgeblazen; na de oorlog zijn deze heropgebouwd. De uiterst wrede daad van Duitse staatsterreur wordt met dit monument blijvend herdacht.
Over ons
Organisatie: Comité 4 mei-herdenking Apollolaan
Website: https://4mei-apollolaan.nl
Op de website vindt men de namen van de sprekers sinds 1982 en een deel van hun teksten. Tevens is er een aantal gedichten van scholieren.
Het monument is geadopteerd door de 1ste Montessorischool “De Wielewaal” en Het Amsterdams Lyceum. Beide scholen assisteren ook bij de herdenking.
Een uitgebreide geschiedenis van de gebeurtenissen en het monument kan men lezen in het boek:
Frank van Kolfschooten, De Beethovenstraat; Verborgen geschiedenissen, Uitg. De Kring 2015, ISBN 978-94-6297-011-3, op de pagina’s 112 tot 120.