Herdenken
Archief
Verhalen uit het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst
5 MEI 2018
11:00 — 16:00
Gerrit van der Veen college
Let op! Dit event is al verstreken.
Gijzelingen, verzet en onderduiken.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog heette deze straat de Euterpestraat. In het gebouw van het Gerrit van der Veen College was tijdens de bezetting de Sicherheitsdienst gevestigd. Opgepakte verzetsmensen werden hier in de kelder tijdelijk gevangen gezet.

De verhalen worden verteld om 11.00, 12.00, 13.00, 14.00 en 15.00 uur

11.00 Ben Portegies de Zwart

Annemieke Kamoschinski vertelt over het verzetswerk van haar vader en over haar moeder die als gijzelaarster vast heeft gezeten in de Euterpestraat. Ben Portegies de Zwart zat in de communistisch verzetsgroep van Daan Goulooze. Na verraad moest Ben in onderduik, waardoor hij de oorlog heeft kunnen overleven. Zijn vrouw was betrokken bij het verzetswerk van haar man, maar was niet op de hoogte van zijn directe bezigheden. Toch werd zij opgepakt en verhoord op de Euterpestraat.

foto: Ben Portegies Zwart - Alle rechten voorbehouden
foto: Het gezin Portegies de Zwart

12.00 Jan Wijnbergen

Jan Carel Wijnbergen is 14 jaar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Hij sluit zich aan bij een verzetsgroep en krijgt een nieuwe naam: Gerard Maas. Als glazenwasser maakt hij bij Duitse instellingen onder meer afdrukken van stempels waarmee het verzet persoonsbewijzen en andere officiële papieren kan namaken.

Later raakt Jan betrokken bij het gewapend verzet en brengt hij joodse kinderen vanuit Amsterdam naar Nijmegen zodat ze aan transport naar concentratiekampen kunnen ontsnappen. Een van de dieptepunten is zijn verblijf in de beruchte Euterpestraat. Zijn dochter Marjo Wijnbergen en zijn schoonzoon Ferdi Langewen vertellen.

foto: Jan Wijnbergen

13.00 Truus de Swaan

Truus de Swaan hielp met het laten onderduiken van kinderen uit de Bergstichting. De kinderen kregen onderduikadressen in de Haarlemmermeer. Truus werkte samen met Lies de Jong en Hannes Bogaard. Tijdens een verhoor in het hoofdkantoor van de SD in de Euterpestraat gebeurt er iets bijzonders. Het verhaal van Truus wordt verteld door haar dochter Carry. Mart Cohen zal aanwezig zijn, hij is als kind door Truus de Swaan en Lies de Jong gered.

14.00 Jan van Gilse en zijn zonen

Componist Jan van Gilse en zijn twee zoons Maarten ‘Mik’ van Gilse en Jan Hendrik ‘Janric’ van Gilse zaten alle drie zaten in het verzet en overleefde de oorlog niet. Jan van Gilse werkte tijdens zijn tocht langs verschillende onderduikadressen gestaag door aan zijn laatste opera Thijl. Die hij zelf nooit zou horen want hij overleed terwijl verborgen zat bij collega componist Rudolf Escher.
In juni dit jaar voeren studenten van het Utrechts Studenten Concert de opera Thijl uit op de voormalige vliegbasis Soesterberg. In het Gerrit van der Veen college vertellen ze het verhaal van de familie Van Gilse en laten ze fragmenten uit de opera horen.

15.00 Elizabeth Lobatto- van Gelder

Elizabeth Lobatto- van Gelder (1926) zat hier op de meisjes-HBS, tot in 1942 de school werd gevorderd door de Sicherheitsdienst. Vanaf oktober dat jaar werd de situatie voor het gezin van Gelder steeds gevaarlijker en moesten zij in onderduik. Door een toevallige ontmoeting op straat kon Elizabeth bij Wim en Sera van Parreren-Wierman in de Buskenblaserstraat onderduiken. Elizabeth vertelt over deze niet geheel ongelukkig periode.

Verhalen uit het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst
5 MEI 2018
11:00 — 16:00
Gerrit van der Veen college
Gerrit van der Veenstraat 99
Amsterdam
Onderdeel van Huizen van Verzet
Volgeboekt
Website by HOAX Amsterdam