Op 5 mei organiseert Yanice een bijzondere Vrijheidsmaaltijd voor de buurt. Haar zoontje, Samuel Louis, is achterkleinzoon van een Holocaust overlevende en nazaat van het slavernijverleden. Deze familiegeschiedenissen staan centraal tijdens de maaltijd.
Al bijna drie jaar woont Yanice samen met haar partner en zoontje in Amsterdam-Oost. Ze werkt als consulent discriminatiezaken en maakt daarnaast een podcast voor moeders: Koffiemams.
In het begin van de relatie geeft Yanice aan bij haar vriend dat ze niet te lang wil wachten met het krijgen van kinderen. Waarop hij antwoordt dat hij, als hij een zoon krijgt, deze graag wil vernoemen naar zijn opa Louis de Wijze die de Holocaust overleefde. Het is voor het eerst dat Yanice iemand ontmoet die een oorlogsverleden met zich meedraagt.
Ze ontmoet de familie van haar schoonvader en komt terecht in een warm en liefdevol gezin, waar familie ontzettend belangrijk is. Elke zomer en kerst komen ze bij elkaar, een groep van 50 man sterk die er is, omdat De Wijze de verschikkingen van Auschwitz heeft overleefd. Toen De Wijze 20 jaar oud was bestond zijn familie uit ongeveer 50 mensen waarvan er maar vier de oorlog hebben overleefd, hijzelf, zijn twee zusjes en één neef. Zijn vader, moeder, pleegzusje, ooms en tantes, neven en nichten werden om het leven gebracht.
‘Elk huis heeft zijn kruis, maar bij mijn partner Jaap hoorde ik nooit een kruis. Hij heeft het goed dacht ik, maar toen hoorde ik het verhaal van zijn opa en dacht ik: hij heeft het kruis voor zijn familie gedragen.’ Over dat kruis schreef Kees van Cadsand het boek Ontsnapping uit de dodenmars. Hij legde samen met De Wijze de weg van zijn deportatie af, via Westerbork naar Auschwitz.
Vlak na de geboorte van haar zoon leest Yanice het boek. Een emotionele periode, vol ongeloof over de ervaringen van De Wijze. Ze besluit tien edities van het boek te kopen en uit te delen aan familie en vrienden. Ook aan haar moeder, die eveneens onder de indruk is van het verhaal en het boek in een dag uitleest. ‘Samuel draagt de geschiedenis van zijn overgrootvader met zich mee, door zijn naam, maar ik vind het belangrijk dat hij weet dat hij de geschiedenis van zijn moeder ook in zich draagt. Ik ben nazaat van het slavernijverleden. Mijn oma is in 2022 overleden, zij is ruim 90 geworden wat betekend dat haar moeder en vader in slavernij geboren zijn. Opeens voelt het slavernijverleden dan minder ver dan je denkt. Het zijn gemeenschappen die zo ontzettend geleden hebben.’
Over deze geschiedenissen wil Yanice haar buren vertellen, ze daarmee verbinden en laten zien dat de geschiedenis dichtbij is. In die geschiedenis zitten ook onderbelichte verhalen, zoals de rol van Suriname in de oorlog. De winning van de grondstof bauxiet uit de Surinaamse bodem dat gebruikt werd om aluminium te maken voor vliegtuigen en wapens. Hoewel Surinamers graag wilden vechten tegen de Duitsers werd dit niet toegestaan. Wel vochten ze tegen de Japanners, iets wat weinig mensen weten. Waarom, vraagt Yanice zich af? ‘Het is vaak de witte mens tegen de zwarte, Nederland tegen Suriname, terwijl het toen onderdeel was van Nederland. We delen samen zowel een slavernij- als een koloniaal verleden. We praten wel over andere landen die betrokken waren bij de Tweede Wereldoorlog, maar Suriname wordt vaak buiten beschouwing gelaten.’
Met de Vrijheidsmaaltijd hoopt Yanice een stukje bij te dragen aan de geschiedvertelling. En ze wil de geschiedenis doorgeven aan haar driejarige zoon, op 5 mei, maar ook op 1 juli, met een Free Heri Heri maaltijd tijdens Keti Koti. ‘Dat Jaap en ik samen zijn, en dat wij een zoon hebben gekregen geeft hoop. Onze families worden voortgezet.’