Op 12 januari maakte het ministerie van VWS bekend dat er een financiële impuls gegeven wordt om te zorgen dat alle veertien festivals georganiseerd kunnen worden. De verschillende Bevrijdingsfestivals in Nederland hebben verheugd gereageerd op het besluit van het Rijk om de festivals voortaan financieel te steunen.
Het voortbestaan van een groot aantal Bevrijdingsfestivals was zeer onzeker, na de moeilijke Corona-jaren, stevige prijsstijgingen én het slechte weer van mei 2023. De inkomsten bleven achter en de reserves waren inmiddels uitgeput. Het ministerie van VWS, in samenwerking met de ministeries OCW, BZK en Defensie maken nu gezamenlijk 1 miljoen euro vrij om de realisatie voor 2024 mogelijk te maken.
De 14 Bevrijdingsfestivals beschouwen het besluit als een belangrijke doorbraak: tot nu toe zag het Rijk een kleine rol voor zichzelf en werd de belangrijkste steun overgelaten aan gemeenten en provincies. Voor de festivals is het belangrijk dat zij voortaan door alle drie de bestuurslagen evenredig worden gesteund.
Amsterdam is op 5 mei één groot Bevrijdingspodium, met verschillende grote en kleinere festivalpodia en cultuurprogramma’s in de verschillende stadsdelen. De middelen vanuit het Rijk zullen ter ondersteuning dienen van het brede Amsterdamse Bevrijdingspodium.
De 14 festivals hebben premier Rutte in juni om steun gevraagd met als uitgangspunt dat zij een steeds belangrijkere rol spelen in een tijd waarin het vrijheidsdenken onder druk staat door de huidige grote internationale conflicten en door tegenstellingen in onze eigen samenleving. De Bevrijdingsfestivals spelen daarop in via hun programmering. Het jaarlijkse Vrijheidsonderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei toont aan dat de meeste ondervraagden zowel 4 als 5 mei zien als de belangrijkste dagen van het jaar; dagen waarop Nederland zich toont zoals het zou willen zijn.
De festivals voelen zich ook gesteund en gewaardeerd door de Tweede Kamer, die in oktober de motie-Van Strien aannam met 146 stemmen vóór. De motie pleitte voor korte en langere termijn steun voor de Bevrijdingsfestivals.
De festivals hebben de gesprekken met de betrokken departementen als zeer constructief ervaren. Niet alleen komt er de nu aangekondigde steun om de Bevrijdingsfestivals in 2024 te behouden, er komen ook afspraken over de relatie tussen Rijk en Bevrijdingsfestivals op de langere termijn voor zowel een structurele bijdrage, als een garantieregeling bij extreme tegenvallers, zoals slecht weer. De exacte invulling van deze afspraken wordt per direct opgepakt, zodat voor de uitvoering van de festivals op 5 mei 2024 duidelijkheid is en het bestaan van de festivals ook in 2025, met de viering van 80 jaar vrijheid, gewaarborgd is.
‘Voor ons is deze steun van grote betekenis’, zeggen Manja Kerstholt, Ebel-Jan van Dijk en Anna Zwezerijnen, namens de veertien festivals ‘Eén miljoen bezoekers vieren jaarlijks de vrijheid op onze festivals door heel het land. Op deze manier blijft de toegang tot de Bevrijdingsfestivals gratis: het is een principieel punt dat iedereen de vrijheid moet kunnen vieren’.