Enkel een gedenkteken voor de gefusilleerde aanslagplegers aan de Plantage Kerklaan herinnert nu nog aan de aanslag op het bevolkingsregister van Amsterdam op 27 maart 1943. Maar tijdens deze bevrijdingsdag onthult Artis zijn wonderbaarlijke oorlogsverleden met een reeks lezingen en tweetal documentaires van journaliste en auteur Toni Boumans in de Tijgerzaal aan de Plantage Middenlaan.
Om 14.00 ging zij in gesprek met Salvador Bloemgarten – de jongere broer van verzetsstrijder Rudi Bloemgarten – over wat zijn herinneringen zijn aan de roerige periode rondom deze specifieke gebeurtenis.
“Hier vinden de mensen een beetje schaduw!”, zegt Salvador Bloemgarten als Toni Boumans zich verbaast over de hoeveelheid mensen in de zaal. En gelijk heeft hij, want net daarvoor brandde de hete zon nog op de ellenlange rij mensen die allemaal waren gekomen om naar zijn verhaal te luisteren. De Tijgerzaal is een aangenaam en verkoelend intermezzo, maar de schaduw had ook een metafoor kunnen zijn voor het verdriet wat de aanslag heeft achtergelaten bij de nabestaanden van de geliquideerde aanslagplegers. Ondanks de tragiek van het onderwerp, weet Salvador Bloemgarten zijn verhaal met de nodige humor te brengen. Na enkele mijmeringen over de Maastrichtse wortels van de familie Bloemgarten, komt hij uit bij het karakter van zijn broer.
Daarnaast had hij zijn fysieke verschijning mee, want ondanks zijn Joodse achtergrond, kon Rudi met zijn blonde haren en blauwe ogen zijn herkomst makkelijk voor de Duitse bezetter verdoezelen.
Terwijl de rest van de familie dus zat ondergedoken, liep Rudi nog vrij rond en hield hij hen op de hoogte van zijn verzetswerk. Op een dag vertelt Rudi aan Salvador dat er iets “belangrijks” staat te gebeuren. “Hij heeft het nooit bij naam genoemd, maar het ging over de ophanden zijnde aanslag op het bevolkingsregister”, memoreert Bloemgarten. En voegt daar aan toe hoe zenuwachtig zijn broer toen was. Hoe het vervolgens afliep met Rudi is bekend: de heldendaad kostte hem uiteindelijk zijn leven. De aanslag op het bevolkingsregister is een belangrijke historische gebeurtenis die uiteindelijk in de Nederlandse geschiedenisboeken terecht kwam. Wat dan meestal ontbreekt qua context is het individuele leed en verdriet waarmee de nabestaanden achterblijven. Het verhaal van Salvador Bloemgarten bevestigt dat nogmaals. Hij is trots op de fiere houding van zijn broer en de daadkracht en moed die hij destijds heeft getoond, toch had hij liever gezien dat Rudi nu nog had geleefd. “Dan was hij een geweldige arts geworden”, merkt Salvador nog op. Het publiek knikt instemmend. De schaduw had hen niet alleen verkoeld, maar ook wijzer gemaakt.