Het ‘Homomonument’ bij de Westertoren is in september 1987 onthuld en is het eerste monument ter wereld opgericht ter herinnering aan de homoseksuele mannen en vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog zijn vervolgd vanwege hun geaardheid. Het kunstwerk van Karin Daan bestaat uit drie roze grote roze driehoeken, die zo zijn neergelegd dat ze samen één grote driehoek vormen. Ook wel de ‘Driehoek der liefde’ genoemd. In de naziconcentratiekampen was de roze driehoek op de kampkleding het onderscheidingsteken voor homoseksuelen, zoals Joden een gele Davidster droegen. Sinds de jaren ’70 is het vernederende nazisymbool een breed gedragen symbool in de strijd voor acceptatie en gelijke homo-rechten. De driehoeken van het monument staan voor het verleden, het heden en de toekomst. De punt van het monument dat het water van de Keizersgracht aanraakt, is een plek van overdenking. Er liggen vaak bloemen. Bij het monument wordt iedereen herdacht die vervolgd is om zijn of haar seksuele voorkeur en/of identiteit. Hier wordt de vrijheid gevierd en om te kunnen zijn wie je bent. Tevens is het een oproep tot waakzaamheid; hét symbool voor de lange weg van de LHBTI+emancipatie in Nederland en daarbuiten. 

Over de vervolging van de LHBTI+gemeenschap tijdens de Tweede Wereldoorlog was aanvankelijk weinig bekend. Uit onderzoek blijkt dat in Nederland minder streng is vervolgd dan in nazi-Duitsland. De nazi-wetgeving stelt homoseksueel contact strafbaar, met als maximale straf een veroordeling van vier jaar cel, maar de Duitse bezetter in Nederland handhaaft de wet niet of nauwelijks. Oogluikend wordt zelfs een homosubcultuur toegestaan. In Amsterdam bestaan homobars en vinden huisfeesten plaats. 160 in bezet Nederland woonachtige mannen worden op grond van hun homoseksuele geaardheid vervolgd.. De meesten van hen komen terecht in Duitse gevangenissen of tuchthuizen. Er zijn geen aanwijzingen dat Nederlandse homoseksuelen zijn afgevoerd naar Duitse concentratiekampen.

Hoe anders is de situatie in Nazi-Duitsland. Hier richt Hitler al direct na zijn machtsovername in 1933 concentratiekampen in, eerst voor politieke gevangenen maar al snel ook voor andere te vervolgen groepen, zoals homoseksuelen. Homoseksualiteit is binnen het gedachtegoed van de nazi’s een misdrijf: seks tussen mensen van hetzelfde geslacht draagt in hun opvatting niet bij aan de verspreiding van het Arische ras. Op basis van de strenge naziwetten worden in Duitsland tussen 1933 en 1945 honderdduizend voornamelijk homoseksuele mannen opgepakt. Van hen worden er ongeveer 50.000 veroordeeld, waarvan er naar schatting 10.000 tot 15.000 – in een concentratiekampen terecht komen. De dragers van de roze driehoek staan daar evenals de Joden in laag aanzien en door uitputting en ziekte en soms medische experimenten overlijdt 60% van hen. 

Na het einde van de oorlog in 1945 worden in Duitsland veel mannen die de kampen hadden overleefd opnieuw onder dezelfde ‘homofobe’ wet gevangengezet als seksuele misdadigers. In Nederland neemt de homofobie na de bevrijding ook toe. In de strijd tegen ‘verwildering van de samenleving’ en uit een behoefte terug te keren naar de vertrouwde, vooroorlogse burgerlijke samenleving, wordt Artikel 248bis WvS streng nageleefd. Dit artikel verbiedt homoseksueel contact tussen meerder- en minderjarigen. De leeftijdsgrens is op 21 jaar gesteld terwijl dat voor hetero’s 16 jaar is. In de periode 1945-1955 worden naar verhouding meer mannen op basis van deze wet veroordeeld dan tijdens de Duitse bezetting.